Zdecydowanie nie.

Nazwy obydwu materiałów termoizolacyjnych są myląco podobne, ale zdecydowanie różnią się one pod względem technologii produkcji, właściwości oraz wyglądu.

XPS stosuje się do termoizolacji tych części budynku w których ocieplenie ma kontakt z wilgocią (np. ściany fundamentowe, ściany piwnic, płyty fundamentowe) lub miejsc w których niezbędna jest wysoka wytrzymałość mechaniczna i płyty ociepleniowe muszą być odpowiednio twarde (np. podłoga garażu, ocieplenie pod płytą fundamentową).

Nazwa XPS pochodzi od skrótu z języka angielskiego eXtruded PoliStyrene. Inne potocznie stosowane nazwy to styrodur lub polistyren ekstrudowany.

EPS to inna nazwa styropianu, który doskonale sprawdza się jako ocieplenie fasad i innych części budynku. Nazwa EPS podchodzi od skrótu z języka angielskiego Expanded PolyStyrene.

W porównaniu do styropianu, płyty XPS są twardsze, bardziej spoiste i są cięższe.

XPS (styrodur) jest dużo bardziej odporny na wilgoć, odporny na przemarzanie i ma kilka razy niższą nasiąkliwość niż styropian. Odporność na wodę (hydrofobowowść) określa parametr WL(T) – nasiąkliwość przy długotrwałym zanurzeniu. WL(T) określa nasiąkliwość w procentach. Im jest niższa tym lepiej. Na przykład wartość dla swisspor XPS = 0,7% jest pięć razy lepsza niż 3,5%, co jest wartością typową dla styropianów.

XPS (styrodur) jest znacznie bardziej wytrzymały na nacisk i odporniejszy na uszkodzenia mechaniczne. Kluczowym parametrem jest CS(10\Y) – naprężenie ściskające / wytrzymałość na ściskanie. CS jest wyrażone w kPa i opisuje wytrzymałość mechaniczną. Im jego wartość jest większa tym lepiej. Na przykład CS = 300 kPa (najpopularniejszy XPS) jest trzykrotnie lepsza niż 100 kPa.

Wytrzymałość 100 kPa jest typową wartością dla popularnych styropianów określanych przez producentów jako „styropian twardy”, „styropian fundamentowy”, „styropian perymetryczny” lub „styropian o obniżonej chłonności wody”. Najwyższa wartość CS dla styropianów to 200 kPa.

Zależnie od wytrzymałości na ściskanie, na rynku są dostępne trzy podstawowe odmiany XPS: XPS 300 kPa, XPS 500 kPa lub XPS 700 kPa.

XPS (styrodur) jest bardzo dobrym materiałem dociepleniowym (termoizolacją), który charakteryzuje się niskim współczynnikiem lambda (λ). Współczynnik lambda dla XPS jest porównywalny ze współczynnikiem lambda najlepszych styropianów. Wartość współczynnika lambda niektórych odmian XPS (λ= 0,029) jest lepsza niż dla najlepszych styropianów.

Przy obróbce podczas prac budowlanych, płyty XPS nie kruszą się jak to ma miejsce w przypadku styropianu (EPS). Dzięki temu środowisko naturalne nie jest zaśmiecane plastikiem (mikroplastikiem).

Ocieplenie fundamentu cały czas styka się z wilgotnym gruntem z którego może chłonąć wodę. Jeżeli warstwa izolacyjna przesiąknie wilgocią, straci swoje własności ociepleniowe i w żaden sposób nie uchroni fundamentu od strat ciepła. Na domiar złego, zawilgocona izolacja, podczas mrozów może po prostu się rozsypać, ponieważ rozsadzi ją zamarzająca wewnątrz woda.

Ocieplenie fundamentu musi być wytrzymałe mechanicznie, ponieważ przez wiele lat eksploatacji, na warstwę ocieplenia napiera ciężar gruntu. Pod ociepleniem znajduje się szczelna warstwa hydroizolacyjna muru fundamentowego. Ważnym zadaniem docieplenia fundamentu jest ochrona wrażliwej hydroizolacji ściany fundamentowej przed przebiciem i innymi uszkodzeniami mechanicznymi, które mogłyby doprowadzić do nieszczelności i zawilgocenia ścian fundamentowych lub zawilgocenia ścian piwnic.

W przypadku termoizolacji płyt fundamentowych, wytrzymałość mechaniczna jest szczególnie ważna, ponieważ cały ciężar budynku spoczywa na izolacji termicznej, która jest położona pod płytą.

Termoizolacja fundamentu, to tylko jedna z funkcji warstwy ociepleniowej tej części budynku. Warstwa ociepleniowa chroni fundamenty lub ściany piwnic przed wilgocią, przemarzaniem oraz przed uszkodzeniami mechanicznymi. Wybrany materiał izolacyjny musi cechować się odpowiednimi wartościami parametrów krytycznych, określających jego odporność na wilgoć WL(T), oraz o wytrzymałość mechaniczną CS(10\Y). Decydująca jest wartość tych parametrów, a nie sam fakt ich zadeklarowania. Wartości parametrów można znaleźć na etykiecie lub w Deklaracji Własności Użytkowych.

Odporność na wodę (hydrofobowość) określa parametr WL(T) – nasiąkliwość przy długotrwałym zanurzeniu. WL(T) określa nasiąkliwość w procentach. Im jest niższa tym lepiej. Na przykład wartość dla swisspor XPS = 0,7% jest pięć razy lepsza niż 3,5%, co jest wartością typową dla styropianów (niektórzy producenci deklarują dla styropianu niższy poziom tego parametru).

Parametr CS(10\Y): naprężenie ściskające / wytrzymałość na ściskanie. CS jest wyrażone w kPa i opisuje wytrzymałość mechaniczną. Im jest większa tym lepiej. Na przykład 300 kPa jest trzykrotnie lepsza niż 100 kPa.

Wytrzymałość na obciążenie / na parcie gruntu jest wyrażona przez parametr CS(10\Y) – naprężenie ściskające / wytrzymałość na ściskanie. CS jest wyrażone w kPa i opisuje wytrzymałość mechaniczną. Im jego wartość jest większa tym lepiej. Na przykład CS = 300 kPa (najpopularniejszy XPS) jest trzykrotnie lepsza niż 100 kPa.

Wytrzymałość 100 kPa jest typową wartością dla popularnych styropianów określanych przez producentów jako „styropian twardy”, „styropian fundamentowy”, „styropian perymetryczny”, „styropian hydrofobowy” lub „styropian o obniżonej chłonności wody”. Najwyższa wartość CS dla styropianów to 200 kPa.
Zależnie od wytrzymałości na ściskanie, na rynku są dostępne trzy podstawowe odmiany XPS: XPS 300 kPa, XPS 500 kPa lub XPS 700 kPa.

Do izolacji fundamentów należy bezwzględnie używać specjalistycznych materiałów ociepleniowych przeznaczonych do stosowania w strefie przyziemia, kierując się wartością CS(10\Y) – naprężenie ściskające / wytrzymałość na ściskanie oraz wartością WL(T) – nasiąkliwość przy długotrwałym zanurzeniu. XPS (styrodur) jest materiałem sprawdzonym, powszechnie stosowanym i zalecanym jako fachowa izolacja fundamentu.

Celem izolacji termicznej fundamentu są ciepłe i suche fundamenty przez cały, długoletni okres użytkowania budynku. Nieprzyjemną konsekwencją użycia niewłaściwych materiałów izolacyjnych w strefie przyziemia może być:

• przemoczony, zawilgocony fundament
• przemarznięty fundament
• przesiąknięta wodą termoizolacja
• wilgotne lub mokre ściany piwnicy.

Styropian fasadowy lub podłogowy nie nadaje się do ocieplania ścian fundamentowych.

Na rynku dostępny jest styropian o obniżonej chłonności wody, określany przez producentów jako „styropian twardy”, „styropian fundamentowy”, „styropian perymetryczny” lub „styropian hydrofobowy”. Należy jednak zwrócić uwagę, że styropian na fundamenty ma dużo gorsze od XPS wartości parametrów WL(T) – nasiąkliwość przy długotrwałym zanurzeniu oraz CS(10\Y) – naprężenie ściskające / wytrzymałość na ściskanie.

Z technicznego punktu widzenia styropian na fundamenty można zastosować jeżeli spełnione są warunki: niski poziom wód gruntowych, grunt jest przepuszczalny (piaski lub żwiry) a ocieplenie fundamentu jest płytsze niż 3,5 metra. Decyzję o użyciu styropianu na fundamenty powinien podjąć projektant budynku i nie należy jej samodzielnie zmieniać.

XPS wyróżnia się bardzo wysoką odpornością na wilgoć, przemarzanie i uszkodzenia mechaniczne. Jest przeznaczony do termoizolacji tych części budynku, w których alternatywne materiały izolacyjne na skutek oddziaływania wody i obciążeń mechanicznych ulegają szybkiej degradacji.

Ocieplenie (termoizolacja) fundamentów:

• ocieplenie (termoizolacja) pod płytą fundamentową
• ocieplenie (termoizolacja) nad płytą fundamentową
• ocieplenie (termoizolacja) ławy fundamentowej

Ocieplenie (termoizolacja) ścian:

• ocieplenie (termoizolacja) obwodowa ścian poniżej poziomu gruntu
• ocieplenie (termoizolacja) strefy cokołowej
• ocieplenie (termoizolacja) ścian podwalinowych
• ocieplenie (termoizolacja) ścian piwnic
• ocieplenie (termoizolacja) ścian zewnętrznych
• ocieplenie (termoizolacja) ścian warstwowych
• ocieplenie (termoizolacja) ścian w prefabrykacji żelbetowej

Ocieplenie (termoizolacja) podłóg:

• ocieplenie (termoizolacja) podłóg na gruncie
• ocieplenie (termoizolacja) podłóg parkingów
• ocieplenie (termoizolacja) podłóg w halach przemysłowych, magazynowych
• ocieplenie (termoizolacja) podłóg w chłodniach
• ocieplenie (termoizolacja) podłóg między piętrami

Ocieplenie (termoizolacja) dachów i stropodachów:

• ocieplenie (termoizolacja) stropodachu płaskiego w układzie odwróconym
• ocieplenie (termoizolacja) stropodachu płaskiego w układzie tradycyjnym wykończonym balastem lub roślinnością
• ocieplenie (termoizolacja) dachów balastowych
• ocieplenie (termoizolacja) dachów zielonych
• ocieplenie (termoizolacja) dachu w ruchu pieszym
• ocieplenie (termoizolacja) dachu w ruchu kołowym

Ocieplenie (termoizolacja) innych części budynku:

• ocieplenie (termoizolacja) balkonów
• ocieplenie (termoizolacja) tarasów
• ocieplenie (termoizolacja) wieńców
• ocieplenie (termoizolacja) nadproży
• ocieplenie (termoizolacja) ościeży okiennych
• ocieplenie (termoizolacja) otworów drzwiowych
• ocieplenie (termoizolacja) ciągów komunikacyjnych
• ocieplenie (termoizolacja) budynków inwentarskich (gospodarskich)
• ocieplenie (termoizolacja) dróg i torowisk
• ocieplenie (termoizolacja) dróg PPOŻ
• ocieplenie (termoizolacja) przeciwwysadzinowa
• ocieplenie (termoizolacja) lodowisk
• szalunek tracony

Z technicznego punktu widzenia XPS jest bardzo dobrym materiałem do ocieplenia fasady, w tym do stosowania jako składowa systemu ETICS. Ze względu na fakt, że cena XPS jest znacznie wyższa niż cena styropianu (EPS), inwestorzy do ocieplania fasad z reguły wybierają styropian.

Ocieplenie fasady wymaga zużycie wielokrotnie większej ilości m³ materiału. Biorąc pod uwagę, że cena styroduru (XPS) jest znacząco wyższa niż cena EPS (styropianu), bardziej racjonalne ekonomicznie wydaje się docieplenie fasady styropianem.

Zawarte poniżej uwagi dotyczące cen XPS należy traktować jako informacje ogólne, których celem jest jedynie przybliżenie inwestorowi w jaki sposób kształtuje się cena XPS (styroduru). Zarówno cena styroduru (XPS) jak i cena styropianu (EPS) różni się zależnie od producenta oraz od rodzaju XPS i rodzaju styropianu.

Cena XPS podobnie jak cena styropianu nie jest stała i zmienia się w ciągu roku, w zależności od cen surowców.

Cena styroduru (XPS) jest często podawana w Euro, natomiast cena styropianu jest zawsze podawana w złotych. Najczęściej ceny XPS i ceny styropianu są podawane jako cena metra sześciennego (cena za m³ XPS). Niektórzy sprzedawcy podają jednak ceny XPS lub ceny styropianu jako cenę metra kwadratowego (cena za m2 XPS) dla określonej grubości płyt.

Cena XPS (styroduru) zależy od grubości płyty. Nie jest to żelazną regułą, ale często cena m³ XPS 300 kPa jest wyższa dla grubości poniżej 50 mm i powyżej 150 mm.

W ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy cena metra sześciennego XPS 300 kPa (cena m³ XPS 300 kPa) wahała się w zakresie od 80 euro za m³ XPS 300 kPa do 110 euro za m³ XPS 300 kPa.

Porównując cenę XPS do ceny styropianu na fundamenty (styropianu o obniżonej chłonności wody), cena m³ XPS była wyższa do ceny m³ styropianu na fundamenty od 35% do 50%, zależnie od okresu.

Aby zwiększyć przyczepność płyt XPS, na ich powierzchni wytłacza się strukturę przypominającą wygląd wafla (gofra). Inne nazwy: XPS wafel, XPS karbowany, XPS cokołowy.

XPS waflowany jest materiałem dedykowanym do izolacji strefy cokołowej. Powierzchnia wafla zwiększa przyczepność (adhezyjność) kolejnych warstw sytemu takich jak np. zapraw lub mas klejących, itp. i tym samym zapobiega ich odpadaniu.

Płyty XPS, ścinki oraz inne odpady powstające z XPS podlegają recyklingowi odpadów. Po przetworzeniu stanowią pełnowartościowy surowiec, który może być użyty do ponownej produkcji. Recykling odpadów produkcyjnych XPS jest to proces neutralny dla środowiska naturalnego.

Przy obróbce podczas prac budowlanych, płyty XPS nie kruszą się jak to ma miejsce w przypadku styropianu. Dzięki temu środowisko naturalne nie jest zaśmiecane plastikiem (mikroplastikiem).